Selenium

Selenium werkt stilletjes, als een soort antioxidant ninja, en beschermt onze cellen tegen schade die wordt veroorzaakt door het milieu. Zie dit spoorelement als de kleine bodyguard van het lichaam, die over elke cel waakt. Selenium zorgt er simpelweg voor dat alles op rolletjes loopt, zonder dat we het doorhebben.

Wat is selenium?

Selenium, een essentieel spoorelement voor het lichaam, bestaat in twee hoofdvormen: organisch en anorganisch. Hier is een kort overzicht voor degenen onder jullie die graag indruk willen maken met hun kennis over selenium in de volgende quizronde.

Selenium komt in twee hoofdvormen voor in ons voedsel: organische en anorganische vormen. Laten we deze eens nader bekijken:

Organische vormen van selenium:

• Hieronder vallen selenoaminozuren zoals selenocysteïne en selenomethionine, maar ook Se-methylselenocysteïne.
• Selenomethionine is de vorm die we meestal via voedsel binnenkrijgen.
• Andere organische vormen zijn selenoneïne, dat veel voorkomt in tonijn, en γ-glutamyl-Se-methylselenocysteïne, dat in veel plantaardig voedsel voorkomt.

Anorganische vormen van selenium:

• 
  Hieronder vallen seleniet en selenaat, die voorkomen in grond en water.
• Planten en dieren nemen deze anorganische vormen op en zetten ze om in organische seleniumverbindingen.
• Terwijl planten voornamelijk selenomethionine produceren, hebben dieren een beperkt vermogen om selenomethionine te maken uit seleniet, maar ze zijn goed in het produceren van selenocysteïne.

Zowel organische als anorganische vormen van selenium spelen dus een belangrijke rol in de natuur en dragen bij aan het seleniumgehalte van het voedsel dat we eten.

Deze variatie tussen de organische en anorganische vormen van selenium is belangrijk voor ons begrip van hoe selenium werkt in verschillende ecosystemen.

Bron: Examine.com

Interessant is dat de hoeveelheid selenium in voedingsmiddelen varieert op basis van het seleniumgehalte van de grond waar ze worden verbouwd of waar de dieren op grazen.

Dit betekent dat het seleniumgehalte van het voedsel dat we eten kan variëren op basis van de geografische herkomst, waardoor selenium een unieke en geografisch beïnvloedbare voedingsstof is.

Is selenium een vitamine?

Nee, selenium is geen vitamine, maar eerder een essentieel sporenelement - een mineraal dat het lichaam in kleine maar belangrijke hoeveelheden nodig heeft om optimaal te functioneren.

Waar is selenium goed voor?

Selenium speelt, in zijn stille en bescheiden rol, een belangrijke rol in onze algehele gezondheid.

Het werkt als een krachtige antioxidant, beschermt onze cellen en is essentieel voor de ondersteuning van het immuunsysteem. Omdat ons lichaam zelf geen selenium kan produceren, is het belangrijk om het via onze voeding binnen te krijgen.

Selenium als antioxidant

Selenium werkt als een antioxidant in ons lichaam en helpt cellen te beschermen tegen schade veroorzaakt door oxidatieve stress.

Selenium en reproductieve gezondheid

Selenium is verder belangrijk voor de reproductieve gezondheid van mannen door de ondersteuning van normale spermatogenese, het proces dat zorgt voor de ontwikkeling en rijping van zaadcellen, waardoor het een belangrijke rol speelt in de kwaliteit van sperma.

Selenium en metabolisme

Selenium speelt ook een centrale rol in de schildklier en helpt bij het reguleren van hormonen die het metabolisme en de lichaamstemperatuur beïnvloeden.

Selenium is belangrijk voor het functioneren van de schildklier, vooral in het proces van het omzetten van de hormonen die het produceert. De schildklier maakt hormonen zoals T4 (thyroxine), en selenium helpt bij de omzetting van T4 naar T3 (triiodothyronine), wat een actievere vorm van het hormoon is.

Deze omzetting vindt plaats met behulp van enzymen die iodothyronine deiodinases. Selenium draagt bij aan het efficiënt functioneren van deze enzymen, wat essentieel is voor het lichaam om de stofwisseling en andere belangrijke biologische functies met betrekking tot schildklierhormonen te reguleren.

Dus eigenlijk is selenium een echte allrounder die belangrijk is voor veel van de basisfuncties van het lichaam!

Welke voedingsmiddelen bevatten selenium?

De natuur heeft ons een aantal voedzame voedselbronnen gegeven die rijk zijn aan dit belangrijke sporenelement.

De hoeveelheid selenium in een voedingsmiddel kan vaak worden gekoppeld aan de hoeveelheid eiwitten die het bevat. Dit komt omdat selenium, in de vorm van seleniumaminozuren, soms de plaats inneemt van zwavel in eiwitten. Maar hier zijn uitzonderingen op, en het seleniumgehalte kan variëren op basis van het soort organisme of plant waar het voedsel vandaan komt.

Dit hangt af van hoeveel selenium er in de grond zit waar het voedsel wordt verbouwd, de groeiomstandigheden van de planten, wat het vee eet en het lokale dieet.

Hier is een overzicht van voedingsmiddelen met een hoog seleniumgehalte:

• Paranoten: Deze bevatten het meeste selenium per gram, en het dagelijks eten van twee van deze noten gedurende 12 weken kan het seleniumgehalte in het bloed aanzienlijk verhogen.
• Andere noten en zaden: Noten en zaden bevatten ook selenium, maar in kleinere hoeveelheden in vergelijking met paranoten. De hoeveelheid selenium hierin kan van plaats tot plaats verschillen. Vansesamzaad uit Griekenland is bijvoorbeeld bekend dat het een ongewoon hoog gehalte aan selenium heeft, waaruit blijkt dat de geografische oorsprong het seleniumgehalte van voedingsmiddelen kan beïnvloeden.
• Zeevruchten: Heeft consistent een hoog seleniumgehalte.
• Vlees en eieren: Over het algemeen hoog in selenium, maar dit kan variëren op basis van de voeding van de diere
• Zuivelproducten, vooral kaas: Een belangrijke bron van selenium, en de hoeveelheid selenium is vaak hoger in producten met een lager vetgehalte.
• Peulvruchten, zoals linzen: Kunnen goede bronnen van selenium zijn, maar dit varieert per peulvruchtensoort.
• Tarwebrood en -pasta: Belangrijke bronnen van selenium.
• Groenten en fruit: Meestal geen belangrijke bronnen, maar sommige soorten zoals Indiase uien en portobello champignons kunnen uitzonderingen zijn.

Deze variatie in seleniumbronnen laat zien hoe belangrijk het is om gevarieerd te eten voor een adequate inname van dit essentiële spoorelement.

Moet ik seleniumsupplementen nemen?

Suppletie met selenium kan in sommige gevallen nodig zijn, vooral bij een tekort aan selenium in de voeding of in gebieden met een laag seleniumgehalte in de bodem. Suppletie moet echter met voorzichtigheid worden toegepast, omdat overmatige inname niet gunstig is.

Hoeveel selenium heb je dagelijks nodig?

Hier is een overzicht van de adequate dagelijkse inname van selenium, gebaseerd op leeftijd en leefsituatie. De hoeveelheid selenium die we nodig hebben is berekend op basis van hoeveel er nodig is om een specifiek enzym in het lichaam, glutathionperoxidase genaamd, actief te houden. Voor baby's is de aanbeveling gebaseerd op de gemiddelde inname uit moedermelk, omdat er niet genoeg onderzoek is gedaan naar de seleniumbehoefte voor deze leeftijdsgroep.

Voldoende dagelijkse inname (microgram per dag):

• 7-11 maanden: 15 µg
• 4-6 jaar: 20 µg
• 7-10 jaar: 35 µg
• 11-14: 55 µg
• 15-17 jaar: 70 µg
• 18 jaar en ouder: 70 µg
• Zwangere vrouwen: 70 µg
• Borstvoeding: 85 µg

Merk op dat er geen verschillen zijn tussen mannen en vrouwen, behalve tijdens zwangerschap en borstvoeding.

Bron: EFSA

Het is belangrijk op te merken dat deze aanbevelingen kunnen variëren op basis van individuele gezondheidstoestanden en voeding. Overmatige inname van selenium kan schadelijk zijn, dus het is belangrijk om de aanbevolen bovengrenzen niet te overschrijden. Om een nauwkeuriger advies te krijgen op basis van je persoonlijke behoeften, kun je het beste een arts of voedingsdeskundige raadplegen.

Kun je te weinig selenium binnenkrijgen?

Ja, het is zeker mogelijk om een seleniumtekort te hebben. Een seleniumtekort kan ontstaan als je voeding niet genoeg seleniumrijke voedingsmiddelen bevat, of als je in een gebied woont met een seleniumarme bodem, omdat dit van invloed is op het seleniumgehalte van het voedsel dat daar wordt verbouwd. Een seleniumtekort kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen. Het kan bijvoorbeeld de schildklierfunctie beïnvloeden, omdat selenium belangrijk is voor de productie en regulatie van schildklierhormonen.

Daarom is het belangrijk om te zorgen voor een evenwichtige inname van selenium via de voeding.

Kun je te veel selenium binnenkrijgen?

Ja, het is inderdaad mogelijk om te veel selenium binnen te krijgen. Het is belangrijk om je aan de aanbevolen doses te houden. Balans is de sleutel als het gaat om de inname van voedingsstoffen, en selenium is daarop geen uitzondering.

De conclusie

Selenium is een klein maar belangrijk mineraal dat essentieel is voor onze gezondheid. Het werkt als antioxidant, beschermt onze cellen en helpt het immuunsysteem te ondersteunen. Omdat ons lichaam zelf geen selenium kan aanmaken, is het belangrijk dat we het binnenkrijgen via het voedsel dat we eten. Enkele van de beste bronnen van selenium zijn paranoten, zeevruchten, vlees, eieren en bepaalde peulvruchten.

Het is interessant om te weten dat het seleniumgehalte van voedsel kan variëren, afhankelijk van waar het vandaan komt. Selenium speelt ook een belangrijke rol in de stofwisseling en is vooral belangrijk voor de reproductieve gezondheid van mannen.

Vergeet niet dat het altijd een goed idee is om met een gezondheidsprofessional te praten als je niet zeker weet of je genoeg selenium binnenkrijgt of als je overweegt om supplementen te nemen. Dus of je nu paranoten eet, zeevruchten eet of een eirijk ontbijt maakt, je bent goed op weg om je lichaam te geven wat het nodig heeft.

Selenium in het 4HIM&HER assortiment:

Om te profiteren van de gezondheidsvoordelen van selenium, hebben we dit essentiële spoorelement in verschillende van onze producten opgenomen. Dit zijn onder andere 4Him Prostacare en 4Him LiverHealth, speciaal ontwikkeld voor de gezondheid van mannen, en 4Her Hormonal Balance en 4Her Hair, afgestemd op de behoeften van vrouwen.

Al deze producten maken gebruik van de voordelen van selenium om de algehele gezondheid en het welzijn te ondersteunen en te bevorderen.